BÀI TUYÊN TRUYỀN PHÒNG CHỐNG BỆNH SỞI
Bệnh Sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus ở đường hô hấp, rất dễ lây, thường gặp ở trẻ em. Bệnh biểu hiện bằng tình trạng viêm long ở kết mạc mắt, niêm mạc đường hô hấp, đường tiêu hóa và phát ban đặc hiệu ngoài da. Bệnh có thể gặp ở mọi nơi và quanh năm nhưng mùa mưa nhiều hơn mùa nắng, dễ bùng lên thành dịch theo chu kỳ 2-4 năm một lần.
Bệnh Sởi có khả năng gây ra miễn dịch khá vững bền, do đó ở những trẻ em đã mắc phải bệnh sởi thì thường là ít bị mắc bệnh trở lại lần thứ hai (tỉ lệ mắc lại chỉ chiếm khoảng 1%).
1. Nguyên nhân:
Tác nhân gây bệnh là vi rút Morbillivirus thuộc nhóm RNA paramyovirus. Vi rút sởi xâm nhập niêm mạc đường hô hấp trên, vào máu, virus có mặt ở họng và máu bệnh nhân từ cuối thời kỳ ủ bệnh cho đến khi ban mọc một thời gian; và có thể tồn tại trong không khí ít nhất 34 giờ, nhưng rất dễ bị tiêu diệt bởi ánh sáng mặt trời, nhiệt độ và hóa chất (các loại thuốc sát trùng).
Trẻ ốm là nguồn lây bệnh nhanh nhất trong thời gian trước khi ban mọc. Trẻ chưa có miễn dịch với sởi đều có thể bị sởi, song lứa tuổi mắc nhiều nhất là 2-6 tuổi. Suy dinh dưỡng làm trẻ dễ mắc sởi, nhưng rồi bệnh sởi lại là thủ phạm gây suy dinh dưỡng hoặc làm cho tình trạng suy dinh dưỡng nặng thêm.
Vi rút sởi có thể theo giọt nước bọt người mắc bệnh bắn ra ngoài truyền trực tiếp cho người khác trong phạm vi bán kính 1-2m mỗi khi ho, hắt hơi, nói chuyện; hoặc theo những giọt nhỏ li ti lơ lửng trong không khí, sau đó xâm nhập niêm mạc đường hô hấp trẻ khác.
2. Biểu hiện của bênh:
Thời kỳ ủ bệnh khoảng 10 đến 12 ngày, thường không có biểu hiện lâm sàng. Tiếp theo là thời kỳ khởi phát trong khoảng từ 2-8 ngày, trẻ có các biểu hiện như sốt nhẹ, sổ mũi, hắt hơi, họng bị đỏ, đôi khi giọng bị khản đi, niêm mạc mắt bị viêm (mắt bị đỏ), trẻ ho ngày một tăng lên. Đặc biệt ở phía mặt trong của 2 má nổi lên những nốt lấm tấm có màu vàng ngà (gọi là dấu hiệu koplick). Sau thời kỳ này, trẻ bị sốt tăng lên từ 39 - 40,50C. Sởi bắt đầu mọc và thường mọc ở sau tai, trán, mặt, cổ, ngực, thân, 2 tay và cuối cùng là ở 2 chân. Đặc điểm của nốt sởi là có màu đỏ hồng, to khoảng 3-4mm, khi căng da ra thì nốt ban này mất đi. Thời kỳ này kéo dài từ 2 đến 4 ngày. Nếu bệnh không có biến chứng gì thì thường sau 1 tuần ban sởi bay hết và sau 2 tuần trẻ trở lại bình thường (bắt đầu bay ở mặt rồi đến các bộ phận khác và chỉ để lại các vết thâm trong vài 3 ngày.
- Những trẻ gầy yếu, SDD, còi xương, hoặc không được chăm sóc cẩn thận thì sởi sẽ gây ra những biến chứng do bị bội nhiễm bởi một loại vi khuẩn khác mà mắc thêm các bệnh khác như: Viêm phổi hoặc viêm phế quản dễ dàng dẫn tới suy hô hấp. Gây viêm tai giữa cấp tính làm chảy mủ tai. Gây viêm thanh quản cấp, viêm não, "cam tẩu mã" do bị bội nhiễm làm hoại tử ở má rồi lan nhanh vào xương hàm. Gây viêm ruột, ỉa chảy. Gây viêm loét giác mạc gây mù lòa.
3. Biện pháp phòng bệnh:
- Cần cho trẻ tiêm phòng vắc xin sởi theo khuyến cáo của chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia.
- Cách ly trẻ bị sởi tại phòng riêng, bảo đảm thoáng, sáng, tránh gió lùa; không cho tiếp xúc với trẻ khác. Hằng ngày vệ sinh da, răng, miệng, mắt để tránh nhiễm khuẩn, lở loét da rửa mặt, lau mắt, lau người bằng nước ấm; thường xuyên lau miệng bằng khăn sạch, mềm (nhúng nước đã đun sôi để nguội). Với trẻ lớn, cho súc miệng nước muối (pha loãng có độ mặn như nước mắt). Nhỏ thuốc Argyol 3% giỏ mắt từ 3-4 lần/ ngày. Thuốc kháng sinh.
- Cho ăn nhẹ, đủ chất; cho uống nhiều nước (dung dịch Oresol, nước quả tươi) khi trẻ sốt cao, tiêu chảy. Với trẻ đang bú, tiếp tục cho bú mẹ. Trẻ đang ăn bổ sung, ngoài sữa mẹ cần ưu tiên trẻ khẩu phần đủ chất dinh dưỡng nhất là những thực phẩm giàu protid và caroten./.